Teal Sand

Wat is de milieu-impact van jouw kopje koffie?

Veel van de dingen die we doen, kopen en consumeren zorgen voor milieu-impact. Zo ook jouw dagelijkse kopje koffie. Maar hoe groot is de milieu-impact van jouw kop koffie eigenlijk? En hoe reduceer je deze impact?

Dave Cloosterman
16 december 2019
Koffieplant in bloei

Hoe zit het precies?

De milieu-impact van jouw kop koffie wordt bepaald door diverse stappen en keuzes in de keten: Vanaf de manier waarop de plant verbouwd wordt tot aan de zetmethode om de koffie te bereiden. De gemiddelde verdeling van de CO2-impact per schakel in de keten is als volgt:

  • Landbouw: 42%
  • Verwerking: 2%
  • Transport: 3%
  • Branden: 5%
  • Distributie: 2%
  • Consumptie: 46%

Bron: ‘Towards CO2-Neutrality: Greenhouse Gas Emissions of Producing Coffee’, Yvonne Hofman en Jochen Frohlich, Ecofys, Utrecht.

Als we alle schakels bij elkaar optellen komt dit op een CO2-uitstoot van zo’n 4kg per kg koffie, ofwel zo’n 36g per kopje koffie. Ter vergelijk, een glas pils zit op 75g, een blikje cola op 120g en een glas versgeperst sinaasappelsap op 191g CO2-uitstoot. Dan valt koffie wel mee, toch?

800.000 ton CO2 uitstoot door Nederlandse koffieconsumptie

Koffie lijkt onschuldig. Echter, als we kijken naar het totale volume dan komt het in een ander daglicht. Uit de laatste cijfers van Statista blijkt dat de gemiddelde koffieconsumptie per hoofd van de bevolking in 2019 is gegroeid naar 10,6kg. Met 17,4 miljoen inwoners komt dit neer op een totaal Nederlands verbruik van 184 miljoen kg koffie, ofwel ruim 800.000 ton CO2 uitstoot. En dan gaan we enkel nog uit van zwarte koffie… Kies je voor een cappuccino of latte macchiato op basis van koemelk, dan ligt jouw koffie-footprint al snel 6x zo hoog (bron).

4 tips om jouw koffie-footprint te reduceren

Radicaal stoppen met het drinken van koffie is wat voorbarig, maar er zijn zeker keuzes die je kunt maken om de impact te beperken. We zetten er 4 voor je op een rij:

1. Duurzaam geproduceerde koffie

De koffiesoort die je uitkiest is direct van invloed op de milieu-impact. Zo ligt deze impact bij biologische bonen bijvoorbeeld 7% lager dan niet-biologische bonen. Dit komt doordat er geen kunstmest en kunstmatige bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Het productieproces is een element waar je als consument weinig zicht op hebt, maar ook hierin verschilt per aanpak de bijbehorende uitstoot. Bij Peeze worden de koffiebonen CO2-neutraal gebrand, verpakt en gedistribueerd. Door slimme en innovatieve technieken in ons productieproces besparen we veel energie en voorkomen we onnodige uitstoot. De CO2 die alsnog vrijkomt reduceren we met projecten in de koffieketen: Op de koffieplantages in Ethiopië. En onze Mex-Eco koffiemelanges zijn zelfs CO2-neutraal vanaf de plantage.

2. Zetmethode en groene stroom

De consumptiefase heeft met 46% een flink aandeel in CO2-uitstoot in de koffieketen. Dit heeft met name te maken met de bereiding. Hoewel koudgezette koffie zoals cold drip en cold brew steeds populairder wordt, bereiden we het gros van de koffierecepten nog steeds met heet water. De 3 meest gebruikte zetmethodes bestaan uit het klassieke filterapparaat, de single serve machine (voor pads, pods of cups) en de espressomachine. De keuze tussen deze 3 maak je met name op basis van smaak, gemak en capaciteit. Bij het uiteindelijke merk en model is het raadzaam om het energieverbruik te vergelijken. Maak je gebruik van groene stroom? Dan mag je de CO2-uitstoot van het energieverbruik zelfs wegcijferen.

3. Kop of wegwerpbeker?

Wat is nu milieuvriendelijker, een afwasbare mok/kop of een wegwerpbeker? In de kantooromgeving houdt deze vraag de gemoederen al decennialang bezig. Er zijn veel onderzoeken naar gedaan met wisselende uitkomsten. Daar komt bij dat veel factoren veranderen: vaatwasmachines worden zuiniger, schoonmaakmiddelen milieuvriendelijker en er ontstaan meer recyclemogelijkheden voor wegwerpbekers.

Wat buiten kijf staat is dat hergebruik de meeste besparing oplevert, ook bij wegwerpbekers. Wanneer je zo’n beker 3 keer gebruikt voordat je hem weggooit, levert dit een besparing op van zo’n 450 bekers per jaar. In een kantooromgeving met 100 medewerkers, staat dit gelijk aan 45.000 bekers en worden zo’n 18 bomen bespaard. Faciliteert jouw werkgever niet in het gebruik van duurzame bekers? Dan zijn er tegenwoordig veel herbruikbare bekers in trendy vormen en kleuren te krijgen. Een voorbeeld hiervan is onze Huskup, een beker gemaakt van rijstschilletjes en geschikt voor zowel koffie als thee.

Is de disposable beker in jouw kantoorsituatie toch de handigste optie? Kies dan voor een type beker met een goede verwerking en een lage milieu-impact. Peeze werkt met bekers gemaakt van suikerrietresidu. Een natuurlijk restproduct waardoor bomenkap voorkomen wordt. Uit milieuonderzoek van Ecochain blijkt dat deze wegwerpbekers – vergeleken met andere wegwerpbekers – de laagste milieu-impact hebben. Zelfs als ze bij het restafval belanden.

4. Zwarte koffie of latte macchiato?

In de horeca is cappuccino met een marktaandeel van 40% populairder dan ‘gewone’ koffie. Samen met de latte macchiato en koffie verkeerd komt het aandeel van melkkoffies zelfs op 54% (bron). Met de keuze voor zwarte koffie ligt jouw milieu-impact 80% lager. Kies je alsnog voor melkkoffie? Overweeg dan een plantaardig alternatief. Uit onderzoek blijkt dat er bij plantaardige alternatieven 3 keer minder broeikasgassen vrijkomen dan bij de productie van reguliere koemelk (bron). Niet voor niets groeit de vraag naar deze alternatieven de laatste jaren sterk. De smaak en kwaliteit wordt steeds beter en de bewustwording en acceptatie steeds groter. De havermelk is hierbij het meestgekozen alternatief, gevold door sojamelk, kokosmelk en amandelmelk (bron).