Teal Sand

Op weg naar een leefbaar inkomen voor koffieboeren

Rik van Paassen
05 januari 2023

Hoewel eerlijke koffie in onze ogen veel verder gaat dan alleen een eerlijke prijs, is het element prijs cruciaal. Het is ten slotte ook de huidige prijswerking in de wereldmarkt die ervoor zorgt dat bijna de helft van de koffieboeren onder de armoedegrens leeft.

Als we koffieboeren – en daarmee ook de hele koffiesector – toekomstperspectief willen bieden, dan moeten we toewerken naar prijzen waarmee de boer daadwerkelijk een leefbaar inkomen kan genereren.

Wat is een leefbaar inkomen?
We spreken van een leefbaar inkomen als een koffieboer als ondernemer voldoende inkomsten heeft om zijn of haar gezin een fatsoenlijke levensstandaard te bieden. Denk bijvoorbeeld aan eten en drinken, huisvesting, gezondheidszorg en onderwijs. Dit lijkt eigenlijk niet meer dan normaal en is dan benoemd als fundamenteel mensenrecht, opgenomen in deā€ÆUniversele Verklaring van de Rechten van de Mensā€Æ(kortweg UVRM) van de Verenigde Naties. Toch is dit voor veel koffieboeren niet vanzelfsprekend en leeft maar liefst 44% van hen onder de armoedegrens.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

De basiselementen van een leefbaar Inkomen

De Living Income Reference Price
De kosten voor een fatsoenlijke levensstandaard verschillen sterk per land. Hoewel het ontzettend veel onderzoek vereist om een benodigde leefbaar inkomen per land te berekenen, is hier in de afgelopen jaren gelukkig veel data voor verzameld.Ā Uitdagender is de vertaalslag van het benodigde leefbaar inkomen, naar de onderbouwd eerlijke koffieprijs. En precies daar heeft Fairtrade een nieuwe methodiek voor ontwikkeld.

Deze zogenoemde Living Income Reference Price (afgekort LIRP) geeft de koffieprijs per kilo aan die een fulltime boer met voldoende land en een goed en duurzaam productiviteitsniveau, nodig heeft om een leefbaar inkomen te verdienen. En aangezien ook de oogst per hectare en de landbouwoppervlakte per origin verschillen, rolt er een specifieke referentieprijs per oorsprongsland uit deze LIRP-berekening.

Deze data helpt ons als Peeze bepalen of de structureel hogere prijzen die wij aan de koffieboeren betalen, hen ook daadwerkelijk in staat stelt om een leefbaar inkomen te verdienen. De LIRP is inmiddels voor de eerste landen berekend en we zijn blij om te zien dat we in drie van deze landen (Peru, Colombia en Honduras) koffie inkopen en prijzen betalen die boven deze referentienorm liggen. Naast deze eerlijke prijs voor koffie helpen we boeren om alternatieve bronnen van inkomsten aan te boren, zoals we doen met ons bijenproject in Peru.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

De opbouw van de Referentieprijs voor een Leefbaar Inkomen

Het kan altijd beter
Het blijkt dus dat er nog wel wat data nodig is om te bepalen welke prijs een eerlijke koffieprijs is. En zelfs dan blijft een leefbaar inkomen nog maar het minimale om een fatsoenlijk bestaan op te bouwen..

Welke eerlijke koffiekeuzes kun jij vandaag de dag maken?
Hoewel er nog veel werk aan de winkel is, kun jij vandaag de dag al bewuste keuzes maken op weg naar eerlijke koffie. Is bijvoorbeeld bekend en/of traceerbaar waar de koffie vandaan komt? Draagt de koffie een keurmerk die een duurzame basis garandeert? En werkt de leverancier aantoonbaar toe naar eerlijke prijzen en leefbare inkomens voor de boeren? Zo ja, dan smaakt de koffie gelijk een stuk beter!