Teal Sand

Wat is nu een echt duurzame koffieverpakking?

Jaarlijks drinken we met elkaar 700 miljard (!) koppen koffie wereldwijd. Je kunt je voorstellen dat dit veel afval tot gevolg heeft. Koffiedrab, bekertjes, koffieverpakkingen, machines. Om zowel het gebruik van grondstoffen als de hoeveelheid afval terug te dringen, is het belangrijk om hier bewuste keuzes in te maken. Gekeken naar koffieverpakkingen, wat is momenteel nou de duurzaamste keuze? Daar gaan we in dit blog verder op in.

Rik van Paassen
12 mei 2022
Sand Teal Leaf
Peeze koffiebonen

 

Waar moet een goede koffieverpakking aan voldoen?

Om de uitdagingen van een écht duurzame koffieverpakking te snappen, moeten we terug naar de basis. Wat zijn de eigenschappen waar een koffieverpakking aan moet voldoen? Allereerst moet de verpakking ervoor zorgen dat de gebrande koffie vers en voedselveilig bij de eindgebruiker komt. Om die versheid te garanderen is het belangrijk dat de verpakking lucht-, licht- en vochtdicht is.

Juist deze barrière-eigenschappen zorgen ervoor dat folieverpakkingen voor koffie niet tot nauwelijks recyclebaar zijn. Ook bevat een koffieverpakking vaak een overdrukventiel. Deze is nodig omdat vers gebrande koffie voor drukopbouw in de koffiezak zorgt. Door het ventiel kan overtollig gas uit de zak ontsnappen, zonder dat er zuurstof in kan.

De verschillende koffieverpakkingen op de markt

Vandaag de dag zien we een breed scala aan folieverpakkingen voor koffie op de markt. We lichten er 4 uit:

  • PET-PE verpakkingen
    Deze meer traditionele ‘multi-layer’ folie vormt de basis voor veel koffieverpakkingen. Wel kan de dikte alsook de barrièrelaag variëren. Zo wordt bijvoorbeeld vaak aluminium gebruikt. Vanuit duurzaamheid geen wenselijke keuze, maar het materiaal biedt wel sterke barrière-eigenschappen. Een alternatief hiervoor is een barrière gemaakt van EVOH, een synthetisch polymeer. Hoewel de verpakkingen bij het plasticafval mogen, kunnen ze momenteel niet goed gerecycled worden.
  • Biobased verpakkingen
    Deze verpakkingen zijn hoofdzakelijk gemaakt van natuurlijke, hernieuwbare materialen. Hiermee kent de verpakking een lagere CO2-footprint. De grondstoffen zijn echter schaars en relatief kostbaar. Daarnaast is het voor de consument lang niet altijd duidelijk in welke reststroom deze verpakking hoort. Dit is niet bij het GFT of plasticafval, maar bij het restafval.
  • Composteerbare verpakkingen
    In veel opzichten lijken deze verpakkingen op de biobased variant. Hoewel het aantal hernieuwbare grondstoffen lager kan liggen, is deze verpakking geschikt om in een industrieel proces te composteren. Het grote nadeel is dat ookal voldoen de verpakkingen aan de Europese EN 13432 norm voor compostering, in Nederland worden ze geweerd uit de GFT stroom. In dit blog lees je daar meer over.
  • Monofolie verpakkingen
    De laatste ontwikkelingen zijn veelal gericht op monofolie. Dit materiaal wordt door de verpakkingsindustrie gepresenteerd als dé oplossing. Het betreft verpakkingen die (grotendeels) gemaakt zijn van 1 soort kunststof, waardoor ze in theorie beter recyclebaar zijn. In praktijk blijkt echter dat ook deze folie (nog) niet door recyclingbedrijven wordt geaccepteerd en dus ook geen milieuvoordeel oplevert.

Elk van deze 4 verpakkingen heeft zo zijn eigen ‘duurzame’ claims, maar onderaan de streep belanden ze voorlopig allemaal nog bij het restafval. Geen van deze opties biedt vooralsnog de uitkomst voor een echt onderbouwd duurzame verpakking.

Wat is de visie en aanpak van Peeze?

Peeze werkt toe naar de nieuwe economie. Een circulaire economie waar geen plaats is voor afval en grondstoffen juist zoveel mogelijk opnieuw worden gebruikt. Verduurzaming van verpakkingen is hierbij een essentieel, maar tegelijk ook uitdagend onderdeel.

Al ruim 25 jaar is Peeze actief met het verduurzamen van verpakkingen. Zo hebben we o.a. in de jaren ’90 koffie verpakt in hervulbare emmers, introduceerden we begin 2000 de aluminiumvrije verpakking en hadden we in 2015 de primeur met de biobased en composteerbare koffiecups. Onze laatste doorbraak dateert uit 2018, toen we ’s werelds eerste industrieel composteerbare koffieverpakkingen lanceerden.

Omdat er op dit moment geen ideale verpakkingsoplossing is, gaan we terug naar de tekentafel en onderzoeken we welke verpakkingsrichting écht toekomstbestendig is en onderbouwd een lagere milieu-impact heeft. In de tussentijd verpakken wij onze koffie in een PET-PE folie zonder aluminium met EVOH barrière-laag.

Om de juiste keuzes te maken bij verduurzaming van verpakkingen hanteren we de volgende 4 vuistregels:

  1. Rethink & refuse: Is een verpakking überhaupt noodzakelijk of kan het minder?
  2. Reuse: Kunnen we de eenmalige verpakkingen verwisselen voor een herbruikbare variant?
  3. Redesign: Kan de verpakking van secundaire grondstoffen/ gerecyclede materialen gemaakt worden?
  4. Recycle: Hoe kunnen de verpakkingen op een haalbare en duurzame manier ingezameld en verwerkt worden?

Gekeken naar bovenstaande elementen zien we voor Peeze 2 soorten verpakkingen in de toekomst:

  1. Herbruikbare koffieverpakkingen
  2. Duurzame single use verpakkingen

Op weg naar zowel een herbruikbare als duurzame single use verpakking

Ons ideaalbeeld voor een koffieverpakking is een herbruikbare variant. Daarom doen we momenteel in samenwerking met een externe partner een haalbaarheidsonderzoek naar herbruikbare verpakkingen, gericht op materiaalsoort, reinigingsproces, onderbouwde milieu-impact en financiële haalbaarheid. Parallel hieraan doen we onderzoek naar het vervangen van onze kartonnen omdozen voor herbruikbare kratten.

Volledig van single use verpakkingen afstappen is niet realistisch. Daarom is een écht duurzame folieverpakking alsnog van belang. Maar wat maakt nu dat een echt goede stap hierin niet mogelijk is? Een gebrek aan coördinatie is het kernprobleem. Momenteel maakt elk bedrijf in de keten individuele keuzes waardoor een breed scala aan materiaal- en verpakkingssoorten in omloop is en efficiënte verwerking onmogelijk is. Kortom, er is coördinatie en sturing nodig.

Het Versnellingshuis CE heeft onlangs in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving een voortgangsbericht rondom de circulaire transitie gemaakt voor de tweede kamer. Bij deze brief zat het document Rode Draden 2022, waarin de 8 grootste belemmeringen voor bedrijven beschreven staan die circulair ondernemen. Peeze heeft hieraan meegewerkt met een duidelijk oproep aan de overheid tot het vormen van een gedeelde toekomstvisie als het gaat om voedselverpakkingen.

Kortom, het gouden ei is er helaas nog niet. Wel weten we welke kant we op willen en moeten. Hier werken we dagelijks naartoe.

Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn of we meer kunnen delen over onze volgende stap, dan delen we dit uiteraard. Heb je in de tussentijd vragen of ideeën over dit thema? Dan horen wij dit graag.

Het Versnellingshuis helpt het bedrijfsleven de (volgende) stap te zetten in de circulaire economie. Dat doen ze door ondernemers te inspireren en informeren, in contact te brengen met andere ondernemers of te begeleiden met expertise en kennis. Het Versnellingshuis is in februari 2019 gelanceerd en is een samenwerking van het Ministerie van IenW, VNO-NCW/MKB-Nederland, Het Groene Brein en MVO Nederland. Samen ontsluiten ze een groot netwerk van andere partijen en loketten, waaronder RVO.nl.

 

Een impressie van een mogelijke reusable verpakking